Kryzys

Każdy człowiek przez lata swojego życia doświadcza różnych kryzysów. Powodują je sytuacje życiowe, obciążenia, zbyt gwałtowne zmiany lub ich brak, nagła choroba, trauma i wiele innych czynników, które każdy z nas odczytuje jako takie, które wywołują cierpienie i są trudne do przyjęcia.

Definicja kryzysu podaje, że jest to ostre, przejściowe doświadczenie zakłócenia równowagi psychicznej, spowodowane zagrożeniami powiązanymi z sensem życia, systemem wartości, koncepcji własnej osoby, skutkiem konfrontacji z zaskakującą sytuacją bądź wydarzeniem krytycznym (por. Płużek 2002, Sęk 2000). Doświadczenie takie przekracza możliwości samodzielnego poradzenia sobie osoby. Jest zakłóceniem normalnego biegu zdarzeń w życiu człowieka, wymaga ponownej oceny sposobów myślenia i działania.

Według G. Caplana kryzys jest stanem stresu emocjonalnego, który prowadząc początkowo do mniejszej lub większej dezintegracji funkcji psychicznych, w dalszym swym przebiegu zmusza osobowość do stawienia czoła trudnej sytuacji przez mobilizację mechanizmów obronnych.

W życiu doświadczamy różnych rodzajów kryzysów jak np.:

Rozwojowych, które są naturalne w toku rozwijania się człowieka i jego zwrotów w życiu w miarę dojrzewania jednostki i zmian jakie zachodzą z wiekiem i doświadczeniami.

Sytuacyjnych, wywołanych nagłymi, nieprzewidzianymi wydarzeniami czy utratą kogoś lub czegoś. Jest wynikiem doświadczania czegoś co nie podlega naszej kontroli. Wypadek, utrata pracy, ciężka nagła choroba, śmierć bliskich itp. które przynoszą obciążenie dla psychiki.

Egzystencjalne, związane z pytaniem o cel i sens życia, z lękiem o zbyt dużą liczbę niewiadomych i poczuciem bycia zależnym od niezrozumiałych sił. Jest to kryzys typowy dla momentów jakiegoś bilansu życiowego, podsumowań, które przychodzą w różnych latach np. nastolatków czy 40,50,60 roku życia zwanym potocznie „ kryzysem wieku średniego”.

Środowiskowe w wyniku katastrof  takich jak powódź, wojna, epidemia, huragan itp.

Religijne skupiające się głównie wokół sfery duchowej i wszelkich doświadczeń i przeżyć religijnych.

1. Głód wyróżnił sześć typów kryzysów religijnych:

• kryzysy religijne okresu dorastania;
• kryzysy powstające na skutek niedojrzałego obrazu Boga;
• kryzysy religijne spowodowane konfliktem pomiędzy systemem wartości (sumieniem) a postępowaniem;
• kryzysy dotyczące praktyk religijnych;
• kryzysy dotyczące roli i posłannictwa religijnego;
• kryzysy religijne u sceptyków, ateistów i ludzi walczących z religią.

Nasz kryzys mogą wywołać podobno 3 czynniki:

1. Niespodziewane zdarzenie, które stanowi jakieś niebezpieczeństwo.
2. Zagrożenie realizacji ważnej potrzeby, symbolicznie powiązane ze słabymi punktami psychiki lub z wcześniejszymi konfliktami.
3. Brak zdolności do adekwatnego radzenia sobie z trudnościami.

Pomimo, że podczas kryzysów doświadczamy różnych nieprzyjemnych rzeczy i generalnie mamy poczucie dużego ciężaru do dźwigania, to badacze tacy jak np. K. Dąbrowski, E. Erikson, R. J. Havighurst, C. G. Jung, A. Maslow, Z. Płużek, C. Rogers, jednogłośnie twierdzą, że bez kryzysów, nie ma rozwoju osobowości. Pozytywne przezwyciężenie kryzysu może nas wznieść na wyższy poziom rozwoju.

Warto więc w kryzysie skorzystać ze wsparcia, czy to najbliższych czy też fachowego żeby dać sobie szansę na rozwój.